• ڕەش
  • سپی
  • سه وز
  • شین
  • سوور
  • پرتەقاڵی
  • مۆر
  • زێڕین
  • ژماره‌ی بینینه‌کان :
  • 852
  • یەكشەممه 14/8/1391
  • رۆژژمێر :

ڕۆڵي حيجاب و داوێن پاکي له‌ گه‌وره‌يي ئافره‌تدا

حیجاب

پاراستني چاو،گوێ، دڵ و هه‌موو ئه‌ندام و له‌ش له‌ هه‌رجۆره‌ تاوان و هه‌ڵه‌يێک داوێن پاکيه‌ که‌ هۆي ئه‌م حيجاب و داوێن پاکيه‌ ده‌رونيه‌ ، داپۆشه‌ري زاهێريه‌ ؛ به‌ وته‌يێکي جوانتر حيجاب مێوه‌ي داوێن پاکيه‌ و داوێن پاکي ڕيشه‌ي حيجابه‌ .

حيجاب و داوێن پاکي وه‌کوو دوو بايه‌خي کۆمه‌ڵگه‌ي مرۆڤايه‌تئ و به‌تايبه‌ت کۆمه‌ڵگه‌ي ئيسلامين . هه‌مووکات ئه‌م دوو وشه‌يه‌ له‌ پاڵ يه‌کتريدا به‌کاردێنرێن و له‌ ديتني يه‌که‌مدا واده‌زانرێت که‌ هه‌ردوو به‌ يه‌ک مانان به‌ڵام به‌ توێژينه‌وه‌ له‌ متنه‌ ئاييني و فه‌رهه‌نگنامه‌کاندا به‌ خاڵێکي به‌رچاو ئه‌گه‌ين ئه‌وه‌ش جيابووني ئه‌م دوو وشه‌يه‌ . له‌ هێندێ پرتوکه‌ زمانيه‌کان حيجابيان به‌م شێوه‌ ناساندوه‌ : «الحجاب، المنع من الوصول» واته ‌: حيجاب ئه‌و شته‌يه‌ که‌ ئه‌بێته‌ به‌رگري له‌ گه‌يشتن .

هێندێک گۆتويانه‌ : حۆجب و حيجاب هه‌ردوو چاوگه‌ن و به‌ ماناي شاردنه‌وه‌ و به‌رگري له‌ چونا ناوه‌وه‌ بۆ به‌ڵگاش ئه‌م ئايه‌ته‌يان هێناوه‌ : «و من بيننا و بينک حجاب»‌(فوسێه‌لت، آيه ئايه‌تي 5) . له‌ په‌رتووکه‌کاني تردا هاتوه‌ که‌ حيجاب يانێ په‌رده‌ ‌ و نووسراوه‌ که : امراه محجوبه؛ واته‌ : ئافره‌تێک که‌ خۆي به‌ شتي داپۆشيوه‌ .

به‌ سه‌رنج به‌م مانايانه‌ي که‌ باسمان کرد ده‌رده‌که‌وێ که‌ حيجاب بابه‌تێکي زاهێريه‌ و پيوه‌ندي به‌ له‌شه‌وه‌ هه‌يه‌ ، ئه‌گه‌رچي ئه‌و داپۆشينه‌ له‌ بڕواي ده‌رووني ئه‌و که‌سه‌ سه‌رچاوه‌ ده‌گرێ به‌ڵام سه‌رچاوه‌ي مادي و سرۆشتي هه‌يه‌ يانێ به‌و شته‌ي که‌ مرۆڤ به‌ تايبه‌ت ئافره‌ت دائه‌پۆشێ  و به‌رگري ئه‌کات له‌ ته‌واشاکردني نامه‌هره‌م حيجاب ئه‌ڵێن . داوێن پاکيش ماناي جۆراوجۆري هه‌يه‌ که‌ له‌ کۆدا پێناسه‌يێکي ته‌واومان پێ ئه‌دات . ڕاغيبي ئيسفه‌هاني له‌ په‌رتووکي "ئه‌لمۆفره‌داتي" خۆي ئه‌نووسێ : العفه حصول حاله للنفس تمتنع بها غلبه الشهوه؛ واته‌ : داوێن پاکي حاڵه‌تێکي ده‌رونيه‌ که‌ به‌رگري ئه‌کات له‌ زاڵ بووني شه‌هوه‌ت به‌ سه‌ر مرۆڤدا .

پاراستني چاو،گوێ، دڵ و هه‌موو ئه‌ندام و له‌ش له‌ هه‌رجۆره‌ تاوان و هه‌ڵه‌يێک داوێن پاکيه‌ که‌ هۆي ئه‌م حيجاب و داوێن پاکيه‌ ده‌رونيه‌ ، داپۆشه‌ري زاهێريه‌ ؛ به‌ وته‌يێکي جوانتر حيجاب مێوه‌ي داوێن پاکيه‌ و داوێن پاکي ڕيشه‌ي حيجابه‌ .

ئه‌ڵبه‌ت جێگاي باسه‌ که‌ وشه‌ي " عفت" واته‌ داوێن پاکي له‌ قۆرئاندا به‌ دوو مانا هاتوه‌ ، جارێ به‌ ماناي خۆگرتنه‌وه‌ و پاکداوێني و جاڕکيش به‌ماناني ڕازيبوون به‌ به‌ش هاتوه‌ که‌ پرسي ماڵي جێگاي سه‌رنجه‌ . ئه‌وه‌ي که‌ له‌م وتاره‌دا جێگاي سه‌رنجي ئيمه‌يه‌ ماناي يه‌که‌مه‌ واته‌ خۆگرتن له‌ شه‌هوه‌ت و پرسي سێکسي ؛ ئه‌گه‌رچي ئه‌توانين وشه‌ي " عفت" له‌ هه‌ردوو مانادا به‌کار بهێنين . له‌ کۆي ئه‌و مانايانه‌ي که‌ بۆ حيجاب و داوێن پاکي وترا ئه‌توانين نه‌ييجه‌ بگرين که‌ داوێن پاکي به‌ جۆرێک حيجابي ده‌روونه‌ که‌ مرۆڤ له‌ تاوان ئه‌پارێزێ .

پاراستني چاو،گوێ، دڵ و هه‌موو ئه‌ندام و له‌ش له‌ هه‌رجۆره‌ تاوان و هه‌ڵه‌يێک داوێن پاکيه‌ که‌ هۆي ئه‌م حيجاب و داوێن پاکيه‌ ده‌رونيه‌ ، داپۆشه‌ري زاهێريه‌ ؛ به‌ وته‌يێکي جوانتر حيجاب مێوه‌ي داوێن پاکيه‌ و داوێن پاکي ڕيشه‌ي حيجابه‌ . بڕي که‌س شايه‌ت حيجابي ڕواڵه‌تيان ببێ به‌ڵام داوێن پاکي ده‌رونيان له‌ خۆياندا به‌دێ نه هێنابێت .

ئه‌وانه‌ له‌ حيجاب ته‌نيا‌ پۆستێکي ڕواڵه‌تي و بێمانايان هه‌يه‌ و به‌س له‌ له‌يێکي تره‌وه‌ هێندێ که‌س ئيدعاي داوێن پاکي ده‌که‌ن و ئه‌ڵێن ؛ من دڵم پاکه‌ ، خوا له‌گه‌ڵ دڵ سه‌روکاري هه‌يه‌ ، مرۆڤ ئه‌بێ دڵي پاک بێت و به‌م جۆره‌ شتانه‌ خۆيان سه‌رگه‌رم ئه‌که‌ن و ئه‌که‌ونه‌ به‌ر ئايه‌تي «ليفجر امامه»‌(به‌ڵکه‌ مرۆڤ ئه‌يه‌وێ ئازاد بێت و تاوان بکات- قيامه‌ت ئايه‌تي 5) .

ئه‌م جۆره‌ که‌سانه‌ ئه‌بێ له‌ فه‌رهه‌نگي بيري خۆياندا سه‌رنج بده‌نه‌ خاڵێکي بنه‌ره‌تي ئه‌وه‌ش ئه‌مه‌يه‌ که‌ ده‌روونێ پاک، ڕواڵه‌تي پاک په‌روه‌رده‌ ئه‌کات و هيچکات دڵي پاک مێوه‌يێکي ناپاک وه‌کو بێحيجابي لێ نابێتۆ . ئيمام خۆمه‌يني (ر.خ) په‌يام هێنه‌ري بايه‌خه‌ خواييه‌کان سه‌باره‌ت به‌ حيجاب و داوێن پاکي ئه‌فه‌رمۆێت : "سه‌رنج بده‌ن حيجابێ که‌ ئيسلام دياري کردوه‌ بۆ پاراستني هه‌ژيني ئيوه‌يه‌  . ئه‌وه‌ي که‌ خوا ده‌ستوري پێداوه‌ -چ بۆ ئافره‌ت چ بۆ پياو – له‌به‌ر هه‌ژيني ئه‌و شتانه‌يه‌ که‌ نه‌کوو به‌ هۆي وه‌سوه‌سه‌ي شه‌يتان يا ده‌ستي گه‌نده‌ڵي ئيستێعمار پێشێل بێ، بۆ ئه‌وه‌يه‌ ئه‌و بايه‌خانه‌ زيندووببنه‌وه‌" .