مه‌وله‌وي

مه‌ولانا ، شه‌شه‌مي ڕه‌بيعول ئه‌وه ڵي ساڵي406ي کۆچي له‌ شاري"به‌لخ" که‌ ئه‌وکات سه‌ر به‌ ستاني خوراسان بوو ، له‌دايک بوو و له‌به‌ر ئه‌وه‌ي که‌ له‌ ساڵي628ي کۆچي له‌شاري"قونييه‌"ي سه‌ر به‌ ئيمپراتۆرييه‌تي ڕۆم کۆچي دوايي کرد، ناوبانگي به‌ مه‌ولاناي ڕۆم ده‌رکرد.

باوکي مه‌ولانا ، "مه‌ولانا محه‌ممه‌د بن حوسێن خه‌تيبي"ناسراو به‌"به‌هائه‌دين وه‌له‌د"و"سوڵتانولعوله‌ما" له‌ سۆفييه‌ ناوداره‌کان و پياوێکي عارف بوو و په‌يڕه‌وي"ئه‌حمه‌دي غه‌ززالي" بووه‌ .

مه‌ولانا له‌37ساڵاندا ، عارف و زانستوه‌ري سه‌رده‌مي خۆي بوو و قوتابيان له‌ وجودي ناوبراو که‌ڵکيان وه‌رده‌گرت تا کاتێک که‌"شه‌مسه‌دين محه‌ممه‌د بن مه‌ليک دادي ته‌برێزي" چووه‌ لاي مه‌ولاناو مه‌ولانا هۆگري ئه‌و بوو . ئه‌و چاوپێکه‌وتنه‌ کورته‌ ، کاري کرده‌ سه‌ر حاڵي مه‌ولانا . له‌و سي ساڵه‌دا ، مه‌ولانا ، به‌رهه‌مي زۆري نووسي که‌ به‌ به‌رزترين ئه‌نجامه‌کاني ئه‌ندێشه‌ي مرۆيي داده‌نرێن . "مه‌سنه‌وي مه‌عنه‌وي"، "ديواني شه‌مس" و"فيه‌ مافيه‌" له‌ به‌رهه‌مه‌ به‌ناوبانگه‌کاني مه‌ولانان.

8ي ره‌ زبه‌ ر(29ي سێپته‌مبه‌ر) ، ڕۆژي يادکردنه‌وه‌ي"جه‌لاله‌دين محه‌ممه‌د به‌لخي"ناسراو به‌ مه‌ولانايه‌.