ڕووگري،  يەک دەستووري خودايي

ڕووگري يەک گێشەي کۆمەڵايەتيە، هەروەهاي کە ئاياتي قورئان نيز ديار دە بوو. خوداوەند ئاشکراي کردن زەنبەر (ڕازێنە) و جێگەي زەنبەران جۆز بۆ هاوسەرو باوکي هاوسەر و کوڕ يا کوڕاني شو،  برا يا کۆراني برا، کوڕي خوەيشک يا ژنان جايز نە بوو. يەنێ هەبووني ژن لە کۆي پياواني نامەحرەم ئەشي تەک ڕووگري و پۆششي تواو بوو.

لە ئايەي 31 سوورەي نوور سەبارەت بە ڕووگري و پۆشش هاتيە کە: وَقُل لِّلْمُۆْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَىٰ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُۆْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ( 31 )

به ئافره‌تاني ئيمانداريش بڵێ: چاويان بپارێزن (له ته‌ماشاي نامه‌حره‌م) داوێني خۆيان بپارێزن له گوناهو جواني خۆيان ده‌رنه‌خه‌ن جگه له‌وه‌ي که دياره (وه‌ك ده‌م و چاوو ده‌ست) با سه‌رپۆشه‌کانيان بده‌ن به‌سه‌ر سينه‌و مليانداو جواني و زينه‌تي خۆيان ده‌رنه‌خه‌ن به ته‌واوي بۆ هاوسه‌ره‌کانيان نه‌بێت، يان باوکي خۆيان، يان باوکي مێرده‌کانيان، يان کوڕي خۆيان، يان کوڕي مێرده‌کانيان، يان بۆ براکاني خۆيان، يان برازاکانيان، يان خوشکه‌زاکانيان، يان ئافره‌تێك که په‌يوه‌نديان هه‌يه پێکه‌وه‌، يان ئه‌وانه‌ش که که‌نيزه‌کانيان (که له بارودۆخي تايبه‌تدا هه‌بوون) يان ئه‌وانه‌ي که له ماڵه‌کانتاندا ده‌ژين و پێويستيان به ئافره‌ت ني يه (له به‌ر پيري، يان نه‌خۆشي... هتد) ياخود ئه‌و منداڵانه‌ي که هێشتا شاره‌زاييان له ئافره‌تان نيه‌و (ئاره‌زووي جنسيان بۆ دروست نه‌بووه‌و نازانن باسي عه‌ورات بکه‌ن) نابێت ئافره‌تاني ئيماندار قاچيان ده‌ربخه‌ن و پێيان بده‌ن به زه‌ويدا (تا ده‌نگي خشڵ و پاوانه‌کانيان بێت) و بزانرێت که زينه‌تدارو خشڵدارن، که‌واته هه‌مووتان ئه‌ي ئيمانداران به‌ره‌و لاي خواو به‌ده‌ستهێناني ڕه‌زامه‌ندي ئه‌و بگه‌ڕێنه‌وه بۆ ئه‌وه‌ي ڕزگارو سه‌رفرازبن.

هەرچەند سەبارەت بە حەدي پۆشش لە ئەم ئايە بيروڕاياني جياوازي هەبوو، بەڵام لە ڕاژەي ئەم ئايە نوکتەي گرنگ، لاوەي بە داب و نەريت ي (باوي)  کراوي دەورەي (سەردەمي) هاتنە خوارەوەي قورئانە. لە ئەم دەورە ژنان سەرپۆشي خۆيان بەپشتي کوێچکەو دواي سەران دەداخستن. ئەم ئايە بە ژناني ئيمانداري پێويستي کرديە کە سەرپوشي خۆيان لەجاني گەردن و سينگانيش (بنێ).

هەروەها ئەتوان پێويستي ڕووگري لە سەيرەي ژناني  نموونەي وەک حەزرەتي زەهرا (س) و حەزرەتي زەينەب (س) ديتنێ کرد. ئەوێ کە حەزرەت زەهرا لە پياوي کوێر ڕووگري کرد و حەزرەتي زەينەب (س) لە خوتبەي ڕووي قسە بە يەزيد فەرموو: يەزيد ژناني خود لە پەردە دەکي و ئيمە کچانێ ڕەسولي خودا لە پێشانگەي تەماشاي پياوان ناي؟

هەوسەراني پێغەمبەري خودا (ص) لە کۆمەڵگاو هەبووني پياواني نامەحرەم تەک ڕووگري و پۆششي تواو دەبوون. ئەوانە گشتي بۆ نگاي ژنانو کچان لە تەماشاو ئازار پياواني لاوژ و دەبەنک بوو وە وهەس و بۆ چاوەدێري گەوهەري هەبووني ژنە کە ئابڕووي خودايە. وە ئەم دەستوورە بە فەرماني خوودايە.

سەرچاوەي: فەسل نامەي پەرتووکي ژنان. (1386). ژماردەي 38