به‌ر له نه‌ورۆی 95 ، ته‌واشای بن گێرفانانتان بکه‌ن
کاتێک مانگی ڕه‌شه‌مه دێت ناچار ده‌بن حسێبی داهات و خه‌رجتان بکه‌ن و پێنووس بگرنر ده‌ستان بزانن ساڵی ڕابردوو داهاتتان چی لێ هاتوه. هه‌روه‌ها له‌م مانگه‌دا حه‌سره‌ت ده‌خۆن که بۆچی حسێب و کتێبی کاره‌کانتان نه‌کردوه .
خه‌رجه‌کانی ژیان
هه‌موومن فێر بوگین کاتی ته‌نگ و چه‌ڵه‌مه و بێ پاره‌یی چۆن سفره‌کانمان بچووک بکه‌ینه‌وه و ڕۆژگارمان بچرخێنین به‌ڵام زیاتر هه‌ر کاتێ گیرفانمان گه‌وره ده‌بێت و پاره‌مان زیات ده‌کات ، بۆ ئه‌و داهاته بیرێکی تایبه‌تمان نیه و کاتێک به خۆمان دینه‌وه که شتێک به ده‌سمانه‌وه نه‌ماوه و که‌وتوینته هه‌ژاری . شایه‌ت مانگی ڕه‌شه‌مه ده‌رفه‌تێک بێت بۆ ئه‌وه‌ی بۆ یه‌که‌م جار نیگاێیکی ڕاسته‌قینه بکه‌یه‌نه خه‌رجو داهاته‌کانمان ، خه‌رجه نه‌گرنگه‌کان و ناپێویسته‌کان لا ببه‌ین و به شێوازێکه نوێ په‌یڕه‌وێک بۆ داهاتی ڕه‌شه‌مه‌مان دابنین .
ڕه‌شه‌مه، مانگی خه‌رجه‌کان
کاتی خاڵی کردنه‌وه‌ی حسێب و کتێبی پاره‌کان گه‌یشتوه ، پێرستی کامڵی ته‌واوی ئه‌و پاره‌ی که قه‌رزداری لای دۆست و دوکاندار و ... یا ئه‌و پاره‌ی که به قه‌رزت داوه و کرێی ئه‌و کارانه‌ی که بۆ خه‌ڵکیت کردوه ده‌ته‌وی بیگری لێان ، بنووسن.
ڕی و ڕه‌سمی نه‌ورۆز ، له ماڵ خاوێن کردن و کڕینی جل و به‌رگی نوێ تا بیری ئۆغرێکی نه‌ورۆزی و مێوانداری ، ئه‌مانه هه‌مووی خه‌رجێکی زۆری هه‌یه که ئه‌ڵبه‌ت به مه‌رجی دانانی په‌یڕه‌وێکی درۆستی خه‌رج ، ده‌توانین له به‌شی هه‌ره زۆری فاکتۆر بگرین؛ بۆ نموونه ئه‌گه‌ر به‌م زوانه جلی نوێتان کڕیوه ئێستا پێویست ناکا به بۆنه‌ی نه‌ورۆز جارێکی تر پاره‌که‌تان خه‌رجی جل کڕین بکه‌ن . ئه‌گه‌ر به ته‌مان شت بکڕن ، به پێڕه‌وی چاک ده‌توانن خه‌رجه‌کانتان که‌م بکه‌نه‌وه .
سه‌لاجه‌که‌تان مه‌خنکێننیه‌کێک له‌و به‌شانه‌ی که کاتی نه‌ورۆز به ته‌واوی پڕ ده‌کرێت ،سه‌لاجه کڵۆڵه‌که‌یه که قه‌راره ئه‌وه‌نده‌ی یه‌ک ساڵ پڕ بکێ له خوارده‌مه‌نی له سه‌وزه و گۆشت و مامر و ماسی بۆ مێوانداری . ئه‌گه‌ر ته‌واوی نه‌ورۆز له سه‌فه‌ردان ، پێشنیاری ئێمه بۆ ئێوه ئه‌وه‌یه که دوای نه‌ورۆز شتی خوارده‌مه‌نی بکڕن وه ئه‌گه‌ر هه‌ر له ئێستاوه ده‌زانن که قه‌راره چه‌ن که‌س مێوانتان هه‌بێت و چه‌ن ڕۆژ مێوانداری بکه‌ن ، باشتر ئه‌وه‌یه که به‌و ئه‌ندازه کڕین بکه‌ن نه به ئه‌ندازه‌ی 12 مانگی ساڵ.
تکایه حسێبی خۆتان بکه‌ن
بۆ پێخۆر کردن له خه‌رجه‌کانتاندا ئه‌توانن پێش ئه‌وه پێڕستێک ئاماده که‌ن سه‌باره‌ت به ته‌واوی ئه‌و که‌سانه‌ی که ده‌تانه‌وێ نه‌ورۆزانه‌یه‌ن بۆ بکڕن . له جیاتی پاره به شوێن خه‌ڵاتی شیاوی ته‌مه‌نیان بگه‌ڕن .
کاتێک ڕۆژانی کۆتایی ساڵ نزیک ده‌بنه‌وه ، کاتی خاڵی کردنه‌وه‌ی حسێب و کتێبی پاره‌کان گه‌یشتوه ، پێرستی کامڵی ته‌واوی ئه‌و پاره‌ی که قه‌رزداری لای دۆست و دوکاندار و ... یا ئه‌و پاره‌ی که به قه‌رزت داوه و کرێی ئه‌و کارانه‌ی که بۆ خه‌ڵکیت کردوه ده‌ته‌وی بیگری لێان ، بنووسه بۆ ئه‌وه‌ی بزانی که ده‌بێ به گشتی چه‌نده ده‌س بکه‌نه گیرفانتانا.
نه‌ورۆزانه بده‌ن به‌ڵام پاره مه‌ده‌ن بۆ نه‌ورۆزانه
نه‌ورۆزانه بچووکو گه‌وره ناناسێت و یه‌کێک له‌و خه‌رجانه‌یه که ناتوانی له خۆتی دوور بکه‌ی به‌ڵام ده‌توانی هه‌مواری بکه‌ی . بۆ پێخۆر کردن له خه‌رجه‌کانتاندا ئه‌توانن پێش ئه‌وه پێڕستێک ئاماده که‌ن سه‌باره‌ت به ته‌واوی ئه‌و که‌سانه‌ی که ده‌تانه‌وێ نه‌ورۆزانه‌یه‌ن بۆ بکڕن . له جیاتی پاره به شوێن خه‌ڵاتی شیاوی ته‌مه‌نیان بگه‌ڕن . شتو مه‌کێ که خه‌رجی که‌متر له پاره‌ی نه‌ورۆزانه بێت و له گه‌ڵ هه‌ست و سۆزی خاوه‌ن خه‌ڵاته‌که بێ. به‌م شێوه هه‌م فێکری گیرفانتانتان کردوه هه‌م زیاتر دڵی خزموو که‌ستان به جێ هێناوه به کڕینی دیاری تایبه‌ت و شیاو .
ئێستا ئیتر کاتی کرده‌وه‌تانه
له کۆتایی ساڵدا چاوێکی بخشکێنن به نامه‌ی کرده‌وه‌تانا . له گه‌ڵ خۆتان حسێبو کتێبێک بکه‌ن . بزانن دڵی چ که‌سێکتان شکاندوه . ناوی کێتان بردوه .مافی چ که‌سێکتان پێ شێل کردوه .ده‌رفه‌تێک نه‌ماوه ، ساڵی نوێ به بێ حسێبو کتێبی کرده‌وه‌تان له ساڵی ڕابردوودا ساڵی نوێتان ده‌س پێ مه‌که‌ن . باشتر ئه‌وه‌یه زوو ده‌س پێ بکه‌ن و نامه‌ی کرده‌وه‌تان سووک بکه‌ن .
سه‌رچاوه : هه‌مشهری
